Güneş alerjisi genetik kökenli olabilir veya kullanılan ilaçlardan kaynaklı hassasiyet ya da cilt ürünlerinden kaynaklı nedenlerden dolayı gelişebilir. Psikologlar ve psikiyatristler genellikle depresyon ve anksiyete gibi ruh sağlığı sorunlarında güneşli bir günde dışarı çıkılmasını tavsiye ederler. Güneşli günlerde dışarda olmak aynı zamanda fiziksel olarak da insan sağlığı açısından önemlidir. Buna rağmen, güneşe karşı hassasiyetiniz varsa kol, yüz, bacak gibi bölgelerinizde kızarıklık, kabartı gibi rahatsız edici etkiler ortaya çıkabilir.
Güneş alerjisi kaynaklı ciltte meydana gelen kızarıklık gibi sorunların nasıl kontrol edileceği veya hafifletileceği ve güneş alerjisi sorunu ile nasıl mücadele edileceği konularında bilgi almak istiyorsanız makalemizi okumaya devam edebilirsiniz.
Güneş Alerjisi Nedir? Neden olur?
Güneş alerjileri polimorf ışık erüpsiyonu olarak bilinir. Tüm alerjilerde olduğu gibi güneş alerjisi de bağışıklık sistemi ile ilişkilidir. Güneşten kaynaklanan cilt kızarıklığı veya iltihaplı şişlikler meydana geldiği zaman bağışıklık sistemi cilt yüzeyinde oluşan bu değişimleri saldırı olarak algılar ve tepki gösterir.
Bağışıklık sistemi daha sonra güneşe maruz kalan cilt bölgelerine saldırarak güneşte kızarıklık, kurdeşen ve diğer semptomlara yol açar.
Güneş alerjileri sıklıkla ilk kez genç erişkinlik döneminde ortaya çıkar. Bazı kişilerin güneş alerjisi yaşama olasılığını artıran genetik risk faktörleri vardır. Güneşe karşı hassasiyeti olan bir aile üyenizin olması sizde de bu duyarlılığın ortaya çıkma ihtimalini artırır.
Yine de güneş alerjisinin kesin nedenleri henüz bilinmemektedir. Hormonlar, otoimmün fonksiyon ve ultraviyole (UV) ışığa maruz kalmanın hepsi güneş alerjisinde etken olabilmektedir. Bazen güneşe karşı reaksiyonlar bazı ilaçlardan veya cilt bakım ürünlerinden kaynaklanır.
Güneş Alerjisi Belirtileri Nelerdir?
Güneş alerjisi güneşe maruz kalmayla ortaya çıkan bir cilt reaksiyonudur. Güneş alerjisini tanımlamak için farklı belirtiler vardır:
- Kaşıntı.
- Ağrı.
- Cildin kızarıklığı.
- Birleşip kabarık noktalar oluşturan küçük topaklar
- Diğer belirtiler de ortaya çıkabilir ancak daha az yaygındır:
- Baş ağrısı
- Mide bulantısı
- Titreme
Güneş Alerjisi Türleri ve Güneş Alerjisi Tedavisi
Üç ana güneş alerjisi türü vardır. Alerjinizin türüne bağlı olarak belirtileriniz güneşe maruz kaldıktan birkaç dakika veya günler sonra ortaya çıkabilir.
Güneş Alerjisi Nedir? Neden Olur? Belirtileri Nelerdir? Tedavisi Var mı?
Güneş alerjileri ile ilişkili döküntüleri soğuk kompres kullanarak veya cildi su ile nemlendirerek yatıştırabilirsiniz. Bir antihistamin veya reçeteli kortikosteroid krem de yardımcı olabilir. Belirtileriniz şiddetli veya sık ise sağlık uzmanınız UV ışık tedavisi önerebilir.
Kalıtsallık
Güneş alerjisinin bu türü Aktinik prurigo olarak bilinir ve aileden geçmektedir yani irsidir. Çocukluk veya ergenlik döneminde ortaya çıkar ve genellikle diğer güneş alerjisi türlerinden daha şiddetlidir.
Solar Ürtiker / Güneş Ürtikeri
Solar ürtiker güneş alerjiniz varsa, cildinize güneş ışınları temas ettikten sonra kurdeşen yaşarsınız. Bu durum nadir olmasına rağmen çoğunlukla genç kadınlarda görülür. Kurdeşen bir antihistamin ile tedavi edilebilir.
Fotoalerjik Hassasiyet
Fotoalerjik hassasiyet, cilde uygulanan veya ağızdan alınan bir kimyasalla güneşin reaksiyona girmesi ile ortaya çıkar. Antibiyotikler, reçetesiz satılan ağrı kesiciler, diüretikler ve diğer ilaçlar fotoalerjik reaksiyona neden olabilir. Bazen bu tip alerjiden kaynaklanan reaksiyonlar iki güne kadar görünmez. Kortizon kremi kızarıklığın giderilmesine yardımcı olabilir, ancak aynı zamanda reaksiyonu hangi ürün veya ilacın tetiklediğini de belirlemeniz gerekir.
Foto Kontakt Dermatit
Fotokontakt dermatit, güneşten gelen ultraviyole ışık cilde uygulanan bir şeyle etkileşime girdiğinde ortaya çıkar. Sıcak ve acı veren abartılı bir güneş yanığına benzer. Bazı boyalar, ahşap koruyucular ve bazı ilaçlar gibi maddelerden kaynaklanabilir.
Kseroderma pigmentosum (XP) gibi diğer cilt alerjisi türleri nadirdir ancak çok ciddidir. Örneğin, XP’li kişiler, genel nüfus riskinden 1000 kat daha fazla cilt kanseri riskine sahip olabilir. İlgili cilt semptomlarınız varsa, mutlaka bir dermatoloğa görünün.
Hangi Güneş Alerjisi Kremi Kullanılmalı?
Şiddetli semptomlarda antiinflamatuar merhemler, kortizon içeren kremler ve losyonlar rahatlama sağlayabilir. Kaşıntı, güneş alerjileri için antihistaminikler ile tedavi edilebilir. Bunlar özellikle güneş ürtikerini tedavi etmek için kullanılır. Bahsedilen ürünlerden bazıları yalnızca reçeteyle satılmaktadır. Herhangi bir ilaç kullanmadan önce mutlaka bir dermatoloğa başvurun.
Güneş Alerjisiyle İlişkili Hastalıklar
Özellikle cilt hastalıkları ile birlikte diğer bazı hastalıklar güneş alerjisi geliştirme ihtimalini arttırabilir. Bağışıklık sistemi bozuklukları, bulaşıcı hastalıklar ile birlikte aşağıdaki sorunlardan mustaripseniz, cildinizin güneş hassasiyetinin çok fazla olduğunu anlayabilirsiniz:
- Lupus
- Pemfigus
- Egzama
- Sedef hastalığı
- Porfiri (kırmızı kan hücresi üretimiyle ilgili kimyasalların birikmesinden kaynaklanan nadir bir genetik bozukluk)
Güneş Alerjileri ve Cilt Bakımı
Güneş alerjisi geliştiren kişilerin cilt bakımı konusunda biraz daha titiz davranması gerekir. Güneş alerjiniz varsa cildinizi korumanız için yapmanız gerekenlere göz atın:
Güneş koruyucu kullanımı: Güneş koruma faktörü (SPF) en az 30 olan güneş koruyucuyu tercih edin ve dışarı çıkmadan 30 dakika önce uygulayın. Güneşe maruz kaldığınızda her iki saatte bir tekrar uygulayın.
Cildinizi koruyun: Uzun kollu, pantolon, şapka ve güneş gözlüğü cildinizi ve gözlerinizi güneşten koruyabilir.
Güneş ışığının yoğun olduğu saatlerden kaçının: Güneş saat 10:00 ile 14:00 arasında en güçlüdür, bu nedenle bu saatlerde dışarı çıkmayın ya da gölgelik alanlarda kalmaya çalışın.
Nazik cilt bakım ürünleri kullanın: Güneş alerjinize iyi gelen bilinen markaların olumlu yorumlar almış ve doktor tarafından tavsiye edilen ürünlerini tercih edin.
Doktorunuzla konuşun: Yeni bir ilaca başlamadan önce, doktorunuza ilaçların güneşe tepkinizi nasıl etkileyebileceğini sorun.
Güneş Alerjisi Reaksiyonları Kronik midir?
Bazı insanlar hayatları boyunca güneş hassasiyeti yaşarlar. Ancak birçok hastada güneş alerjileri erken yetişkinlik döneminde ortaya çıkar ve zamanla iyileşir. Zamanla tetikleyicilerinizden kaçınma konusunda daha iyi olmanız ve sizin için işe yarayan bir tedavi bulmanız da mümkündür. Bu nedenle, kronik güneş alerjiniz olsa bile belirtilerinizin zamanla iyileşmesi muhtemeldir.
Cildinizi Korumak İçin Günlük Rutin
Aşağıdaki rutini günlük yaşamınıza dahil etmek güneş alerjilerinin ortaya çıkardığı semptomları önlemenize yardımcı olabilir:
- Cildinizi UV radyasyonundan korudukları için çinko oksit ve titanyum dioksit gibi fiziksel engelleyiciler içeren güneş kremleri kullanın.
- Dışarı çıkmadan yarım saat önce SPF 30+ güneş koruyucu uygulayın. Çok fazla terliyorsanız her iki saatte bir veya daha kısa sürede yeniden uygulayın.
- Cildinizi UV hasarından korumak için diyetinize kalsiyum, selenyum, çinko ve beta karoten açısından zengin gıdaları dahil etmeye çalışın.
- Uzun kollu elbiseler, gömlekler veya UPF etiketli kıyafetler giyin
- UV radyasyonu en güçlü oranda olduğu için sabah 10 ile öğleden sonra 14:00 arasında mümkün olduğunca güneşten kaçının.
- Solaryum kullanmaktan kesinlikle kaçının.
Bazen güneş alerjileri diğer rahatsızlıkların semptomlarını taklit edebilir ve kafanızı karıştırabilir. Emin olmak adına bir dermatoloğa gitmeniz tavsiye edilir.
Referanslar:
Sun Allergy: Symptoms, Causes, Treatment & Prevention
Sun allergy – Diagnosis and treatment
